Skuteczne przywództwo - efekt pracy czy charyzmy?

Czy faktycznie jest tak, że nie każdy nadaje się do tego, by być liderem? A może kwestia właściwego przewodzenia grupie leży tylko i wyłącznie w odpowiednim przygotowaniu się do tej roli, jak do każdej innej? Czy istnieje swego rodzaju „osobowość przywódcza”?

Najłatwiej „osobowość przywódczą” powiązać  z pojęciem charyzmy – cechy potocznie utożsamianej z pierwiastkiem sprawiającym, że inni ludzie pójdą za tobą w ogień. Według badacza Petera Druckera, skuteczność lidera nie jest jednak związana z tym zagadnieniem. Charyzma staje się nawet czasem dla przywódców zgubna, czyniąc ich mało elastycznymi, i święcie przekonanymi o swojej nieomylności. Badający najlepsze organizacje, Jim Collins pisze natomiast, że najlepszy  przywódca to osoba łącząca w sobie osobistą skromność , zawodowe zdecydowanie i odwagę. Nie istnieje spójny zestaw cech lidera.

Najczęściej pojawiające się u liderów cechy to optymizm, ambicja, odwaga, wytrwałość, inteligencja, komunikatywność, odpowiedzialność, pracowitość, ciekawość świata, uczciwość (skutkująca zaufaniem), autentyczność. Dobrym liderem nigdy nie będzie ktoś postawiony na tym stanowisku z przymusu. Prawdziwym przywódcą kieruje wewnętrzne pragnienie przewodzenia.

Traktowanie przewodzenia jako drogi do osobistego rozwoju nie jest niczym złym, gdyż niesie za sobą korzyści zarówno dla przewodzonej grupy, jak i jednostki. Przywódcą powinny kierować osobiste motywatory, takie jak chęć rozwoju własnego przez rozwój firmy, chęć zbudowania czegoś od podstaw, lub wyciągnięcia z kłopotów, pragnienie stania się wzorcem dla innych.

Dobry przywódca powinien jednocześnie wymagać od swoich pracowników, jak i budować z nimi emocjonalne więzi. Jak powiedział autor wielu publikacji o dobrym przywództwie, Mark Murphy, „przywództwo tkwi raczej w sprawianiu, że ludzie stają się wspaniali, niż czynieniu ich szczęśliwymi”.

Kobiecy i męski styl kierowania
Choć w świetle aktualnie przeprowadzonych badań predyspozycje obu płci do sprawowania funkcji lidera są porównywalne, bez wątpienia sposób, w jaki to robią różni się od siebie.  W działaniach liderskich kobiet występowały takie czynniki, jak partnerskie relacje, łatwość motywowania, praca zespołowa, komunikatywność i myślenie interpersonalne, współuczestnictwo, poszukiwanie kompromisu , koncentracja na ludziach, kierowanie się intuicją, inteligencja emocjonalna, umiejętność łączenia wielu danych i faktów. Męski styl przywództwa cechuje ambicja, kierowanie się ideą, determinacja w osiąganiu celu, balansowanie intuicji i emocji trzeźwą analizą, decyzyjność. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety, zapytani o definicję dobrego przywództwa opisuję je jednak używając głównie cech przypisanych stylowi kobiecemu. Skuteczność ich działań zależy jednak od osobistych predyspozycji do podejmowania właściwych decyzji.

Marcelina Szondelmajer
(marcelina.szondelmajer@dlastudenta.pl)