Czy trzeba wykorzystać zaległy urlop do 30 września?

Został tydzień, aby wykorzystać zaległy urlop za 2019 rok. Co się stanie, jeśli tego nie zrobimy? Zapłacimy karę czy zostaniemy odesłani na przymusowe wakacje? Dowiedz się, co w przypadku niewykorzystania przysługujących nam dni wolnych.

Zobacz też: Gdzie pracuje "niebieski kołnierzyk"? Wyjaśniamy, kim są "blue-collars workers"

Prawo do urlopu wypoczynkowego

Prawo do urlopu wypoczynkowego wynika bezpośrednio z Konstytucji, a zostało doprecyzowane w Kodeksie pracy. Zgodnie z nimi, pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.

Warto przyjrzeć się pewnym zasadom, które regulują prawo do urlopu wypoczynkowego. Po pierwsze - jest to prawo, które powstaje corocznie. Oznacza to, że odnawia się wraz z każdym rokiem kalendarzowym. Kolejną cechą prawa do urlopu jest jego odpłatność. Pracownik otrzymuje taką pensję, jaką uzyskałby chodząc w tym czasie do pracy.

Wątpliwości może budzić określenie "nieprzerwany".  Wbrew pierwszym skojarzeniom, nie świadczy to o tym, że pracodawca nie może odwołać nas z urlopu. Co więcej, należy wiedzieć, że może do tego dojść, ale tylko jeśli zajdą okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia urlopu. Prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego oznacza, że powinien on być udzielony w pełnym wymiarze dni przysługującym danemu pracownikowi.

Pracownicy powinni być świadomi, że prawo do urlopu wypoczynkowego jest prawem osobistym. Wynika z tego, że nie można się jego zrzec ani przenieść na inną osobę. Dotyczy to zarówno urlopu bieżąco, jak i zaległego.

Zobacz też: Płaca minimalna w 2021 roku.

Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi?

Długość urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy danego pracownika. Nie ma znaczenia, jaką pracę wykonujemy ani w jakiej formie zostaliśmy zatrudnieni. Jednak trzeba pamiętać, że prawo do urlopu jest powiązane tylko z umowami regulowanymi przez Kodeks pracy. Nie będzie mieć zastosowania w stosunku do umów Kodeksu cywilnego jak np. umowa zlecenie czy umowa o dzieło.

Kodeks pracy przewiduje dwa podstawowe wymiary urlopu – 20 dni w ciągu roku dla pracownika, który ma staż pracy krótszy niż 10 lat oraz 26 dni, jeśli pracownik jest zatrudniony przez co najmniej 10 lat. W rzeczywistości wcale nie trzeba pracować więcej niż 10 lat, żeby mieć 26 dni urlopu. Do okresu pracy wlicza się czas przeznaczony na edukację. W ten sposób absolwent np. liceum ma już 4 lata stażu pracy, a uniwersytetu – aż 8!

Wiele grup zawodowych jest uprawnionych do wyższego wymiaru urlopu niż ten przewidziany w Kodeksie pracy. Z takiego przywileju korzystają m.in. nauczyciele, sędziowie i prokuratorzy. Zatrudnienie w mniejszym wymiarze godzin skutkuje proporcjonalnym zmniejszeniem liczby dni przysługującego urlopu. Oznacza to, że np. pracownik zatrudniony na pół etatu z 15-letnim stażem pracy będzie miał 13 dni urlopu.   

Niewykorzystany urlop przed 30 września – co wtedy?  

Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik musi wykorzystać przysługujący mu urlop do 30 września następnego roku kalendarzowego. Udzielenie urlopu po tym terminie będzie niezgodne z przepisami i będzie stanowić wykroczenie zagrożone grzywną. Kara, którą należy zapłacić, może wynosić od 1000 do nawet 30000 zł!

Według Państwowej Inspekcji Pracy, dotyczyć to będzie także sytuacji, w których pracodawca był gotowy udzielić urlopu, ale pracownik nie chciał lub nie mógł z niego skorzystać. Wyjątki będą dotyczyć przypadków losowych np. choroby pracownika. Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet jeśli nie wyraża on na to zgody.

MN

Źródła: infor.pl; biznesinfo.pl

fot. Susanne Jutzeler z pixabay.com