Legalne zatrudnienie - na co należy zwrócić uwagę?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy, osoby, które wykonują pracę na rzecz pracodawcy, powinny otrzymywać odpowiednie wynagrodzenie, wynikające z zawartej umowy. Państwowa Inspekcja Pracy kontroluje legalność zatrudnienia. Jakie czynniki są brane pod uwagę podczas kontroli?

Zobacz też: Czy warto korzystać z usług doradcy zawodowego?

Kontrola pracodawców

Pracodawcy zgodnie z Kodeksem pracy mają obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy (poza sytuacją, gdy są, zgodnie z prawem, zwolnieni z tego obowiązku). Ponadto są też zobowiązani do dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności, której prowadzenie jest uzależnione od uzyskania wpisu do tego rejestru. Dodatkowo też są zobowiązani  do prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Warto podkreślić, że zakres wspomnianej kontroli obejmuje także działania pracowników. Jeżeli bowiem byli oni zarejestrowani jako osoby bezrobotne w urzędzie pracy, to od momentu podjęcia pracy mają maksymalnie 7 dni kalendarzowych na powiadomienie o tym fakcie urzędu pracy. Jeżeli tego nie zrobią, to w momencie kontroli, może grozić im kara grzywny nie niższa niż 500 zł.

Nielegalne zatrudnienie

Warto zwrócić uwagę na elementy, które są zabronione w przypadku zatrudniania pracowników. Pracodawcy więc są zobowiązani do potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków. Ponadto mogą też być ukarani za niezgłoszenie osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego. Na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy znajdują się "Listy kontrolne". Mogą one być przydatne pracodawcom, którzy chcieliby dokonać samokontroli. Wspomniane listy są przygotowane w formie pytań, które odnoszą się do poszczególnych zagadnień, będących przedmiotem kontroli legalności zatrudnienia.

Umowa o pracę

Powinna być zawarta zawsze na piśmie, tego bowiem wymaga Kodeks pracy. Należy w niej ująć informacje  dotyczące stron umowy, jej rodzaju (na okres próbny, na czas określony lub też na czas nieokreślony) oraz oczywiście daty zawarcia. Czasami zdarza się, że dzień podpisana umowy jest jednocześnie pierwszym dniem pracy, ale równie dobrze umowa może zostać podpisana wcześniej z dokładnym wskazaniem daty rozpoczęcia wykonywania pracy.  Ważnym elementem wskazanym na umowie o pracę powinny też być warunki pracy i płacy, czyli rodzaj pracy, miejsce wykonywania i wymiar czasu pracy.

Jakie kary grożą pracodawcy za niedotrzymanie tych warunków? Przede wszystkim należy podkreślić, że niepotwierdzenie na piśmie umowy o pracę zawartej z pracownikiem powoduje, że pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Za tego rodzaju wykroczenie grozi mandat karny w wysokości od 1 000 do 2 000 zł. Ponadto inspektor pracy może skierować wniosek do właściwego sądu. W przypadku, gdy osoba, która w ciągu ostatnich dwóch lat była co najmniej dwukrotnie  karana za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, inspektor pracy może w postępowaniu mandatowym nałożyć  na nią grzywnę w wysokości do 5 000 zł. Jeżeli inspektor zdecyduje się złożyć wniosek o ukaranie danego pracodawcy, sąd może orzec karę grzywny sięgającą nawet 30 000 zł.

Warto znać swoje prawa, będąc pracownikiem. Pozwala nam to uniknąć wielu nieprzyjemnych sytuacji, a nawet problemów natury prawnej. Pracodawcy powinni być świadomi jak wygląda proces legalnego zatrudnienia i bezwzględnie przestrzegać zasad wynikających z polskiego Kodeksu pracy.

ip

fot. pexels.com/pl-pl/@pavel-danilyuk/