Pracownice w ciąży i ich uprawnienia

W ciele kobiety podczas ciąży zmienia się wiele rzeczy, przez co silnie odczuwane są różne objawy. Szybko okazuje się, że jest to dla kobiet trudny czas, szczególnie dający się we znaki podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Kodeks pracy przewiduje specjalne przywileje dla kobiet w ciąży. Jakie prawa ma taka pracownica?

Zobacz też: Zmiany w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy.

Ochrona zatrudnienia kobiety w ciąży

Jeśli kobieta ciężarna szuka pracy w Polsce, postrzegana jest jako kłopot, dlatego też, gdy w swojej stałej pracy informują one pracodawcę o ciąży, nie jest on zbyt zadowolony. Dla wielu kobiet moment poinformowania współpracowników o swoim stanie jest stresujący, ponieważ obawiają się one utraty pracy. W Kodeksie pracy zabrania zwolnienia kobiety w ciąży włącznie z urlopem macierzyńskim. Ponadto umowy terminowe (na czas określony) i umowy na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, jeśli ich termin kończy się w trakcie ciąży, automatycznie zostają przedłużone do dnia porodu.

Wyjątek od tej zasady zachodzi jedynie w przypadku, gdy pracownica jest zatrudniona na okres próbny, który nie przekracza jednego miesiąca oraz w momencie, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Możliwe jest także rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.

Uprawnienia pracownic w ciąży ze względu na różne warunki pracy

W Kodeksie pracy zawiera się szczegółowe informacje, dotyczące czasu, warunków i rodzaju pracy, jaką może wykonywać kobieta w ciąży. Wykaz prac zakazanych dla pracownic w ciąży podany został w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 wrzenia 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom.

I. Ze względu na na charakterystykę pracy, zakazane są:

• wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia praca fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 2900 kJ na zmianę roboczą,
• ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów o masie przekraczającej:
  3 kg - przy pracy stałej,
  5 kg - przy pracy dorywczej,
• prace w pozycji wymuszonej,
• prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej,
• prace w środowisku, w którym występują nagłe zmiany temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15oC,
• wszystkie prace w warunkach narażenia na drgania w ogólnym oddziaływaniu na organizm kobiety,
• wszystkie prace w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia,
• prace stwarzające ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, listeriozy, toksoplazmozą,
• prace przy obsłudze zwierząt, dotkniętych chorobami zakaźnymi i inwazyjnymi,
• prace w narażeniu na działanie czynników rakotwórczych i o prawdopodobnym działaniu rakotwórczym,
• prace, podczas których pracownica jest narażona na zetknięcie z niżej wymienionymi substancjami chemicznymi niezależnie od ich stężenia w środowisku pracy:chloropren, 2-etoksyetanol, etylen dwubromek,leki cytostatyczne, mangan, 2-metoksyetanol
  styren, syntetyczne estrogeny i progesterony, tlenek węgla, ołów i jego związki organiczne i nieorganiczne rtęć i jej związki organiczne i nieorganiczne preparaty do ochrony roślin,
• prace w narażeniu na działanie rozpuszczalników organicznych, jeżeli ich stężenia w środowisku pracy przekraczają wartości ⅓ najwyższych dopuszczalnych stężeń,
• prace w wymuszonym rytmie pracy (np. praca przy taśmie),
• prace wewnątrz zbiorników i kanałów,
• prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, np. gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz obsłudze rozpłodników,
• pace w zasięgu pól elektromagnetycznych o natężeniach przekraczających wartości dla sfery bezpiecznej,
• prace w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące,
• prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi – w łącznym czasie przekraczającym 8 godzin na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10-minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy,
• prace na wysokości - poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami, posiadającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem (bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem), oraz wchodzenie i schodzenie po drabinach i klamrach,
• prace w wykopach oraz zbiornikach otwartych.

II. Ze względu na czas i porę pracy:

• w systemie równoważnego czasu pracy, skróconego tygodnia pracy, pracy weekendowej oraz przy pracy w ruchu ciągłym - a wiec w systemach lub rozkładach, w których występuje przedłużona dniówka robocza - czas pracy kobiety w ciąży nie może przekraczać 8 godzin,
• zabrania się zatrudniania kobiety ciężarnej w godzinach nadliczbowych,
• zabrania się zatrudniania pracownicy w ciąży w porze nocnej.

III. Ze względu na miejsce wykonywania pracy:

zabrania się delegowania pracownicy w ciąży do innego miejsca niż jej stałe miejsce pracy. Pracownica może zostać oddelegowana do innego miejsca pracy, tylko w przypadku, jeśli wyrazi na to zgodę.

Zwolnienie na czas wykonania badań

Kobieta w ciąży może otrzymać od lekarza zwolnienie na czas wykonania badań. W tym czasie zachowuje prawo do wynagrodzenia. Zwolnienie chorobowe może wystawić nie tylko ginekolog, a każdy lekarz.

KD

fot. pexels

Źródło: poradnikpracownika.pl