Czy bezrobocie po studiach jest dużym problemem w Polsce? Jak szybko znaleźć pracę po studiach?

Bezrobocie po studiach dotyczy absolwentów wielu różnych kierunków, a w szczególności tych związanych z naukami humanistycznymi i społecznymi. Sprawdź, jak wyglądają statystyki oraz dowiedz się, czy bezpośrednio po studiach można otrzymać zasiłek dla bezrobotnych.

Bezrobocie po studiach - skąd się bierze?

Bezrobocie po studiach to problem wielu absolwentów uczelni wyższych. Powodem, dla którego osoby z dyplomem nie mogą znaleźć pracy, jest przede wszystkim brak umiejętności praktycznych. Pracodawcy z góry odrzucają kandydatów, którzy nie mają atrakcyjnych kompetencji. Drugi powód dotyczy nieznajomości realiów rynku pracy i wybierania takich kierunków studiów, po których znalezienie zatrudnienia jest utrudnione. Popularnością wśród pracodawców nie cieszą się w szczególności absolwenci kierunków humanistycznych. Ludziom świeżo po studiach nie pomaga również brak doświadczenia. Cenne wskazówki dla absolwentów studiów, którzy szukają pierwszej pracy, znajdują się na Poradniku GoWork.pl w zakładce „Kariera” - https://www.gowork.pl/poradnik/kariera/

Jak wynika z raportu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki społecznej, w 2000 roku zaledwie 2,6 proc. osób poszukujących pracy posiadało dyplom ukończenia uczelni wyższej. W 2018 roku liczba ta wzrosła do 14,1 proc. To efekt boomu edukacyjnego, który miał miejsce na początku lat 90. ubiegłego wieku. Wtedy właśnie zaczęły powstawać liczne uczelnie prywatne, a w publicznych odnotowywano rekordowe rekrutacje. W 1990 roku liczba studentów wynosiła 400 tys., a w 2005 - prawie dwa miliony. Wszystko za sprawą kultu wykształcenia wyższego, oraz prestiżu, jaki miał zapewniać dyplom magistra. W rzeczywistości wolnorynkowej panowało przekonanie, że przed absolwentami uczelni wyższych świat stoi otworem. Niestety, stało się inaczej. W roku akademickim 2006/2007 liczba studentów zaczęła maleć, co związane było z reformami finansowania uczelni, niżem demograficznym oraz niewielkim znaczeniu dyplomu na rynku pracy. Jak wynika z badań, tendencja spadkowa ma utrzymać się do roku 2024. Dziś wiadomo, że bezrobocie rośnie wśród absolwentów uczelni wyższych, a spada w przypadku pracowników fizycznych.

Bezrobocie po studiach - statystyki

Z problemem bezrobocia po studiach borykają się w szczególności absolwenci kierunków humanistycznych, takich jak stosunki międzynarodowe, psychologia, pedagogika czy socjologia. Wszystko przez to, że rynek nasycony jest specjalistami w tych dziedzinach. W niekorzystnej sytuacji znajdują się również absolwenci politologii, filologii polskiej, historii, filozofii oraz geografii. Warto również spojrzeć na wyniki III edycji badań Bilansu Kapitału Ludzkiego z 2012 roku. Według nich, kierunki studiów z największym odsetkiem absolwentów nieaktywnych zawodowo to: 

• turystyka i rekreacja - 30 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• socjologia - 21,4 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• pedagogika - 19 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• administracja - 17, 9 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• prawo - 15,9 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• zarządzanie i marketing - 15,7 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• zarządzanie - 14,8 proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia;
• ekonomia - 13,9 proc. proc. z ogółu absolwentów nie posiada zatrudnienia. 

W ocenie  ryzyka bezrobocia bezcenne są również raporty Ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych. Przedstawiają one czas, w którym przeciętny absolwent był bezrobotny w pierwszym roku po dyplomie - 100% oznacza 1 rok. Dane dla Warszawy wskazują, że największym ryzykiem bezrobocia obarczeni są absolwenci bez doświadczenia, którzy ukończyli:

• konserwację i restaurację dzieł sztuki na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie - 27 proc.;
• technologię chemiczną na Politechnice Warszawskiej - 20,8 proc.;
• zarządzanie w Warszawskiej Szkole Zarządzania - 20 proc.;
• bezpieczeństwo wewnętrzne na Uniwersytecie Warszawskim - 16,6 proc.;
• ekonomię na Politechnice Warszawskiej - 15,6 proc.;
• pedagogikę na Akademii Pedagogiki Specjalnej - 15,5 proc.;
• prawo na Uniwersytecie Warszawskim - 15,2 proc.;
• wzornictwo na Akademii Sztuk Pięknych - 13,54 proc.;
• wychowanie fizyczne na Akademii Wychowania Fizycznego - 12,5 proc.;
• germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim - 11,7 proc.;
• psychologię na Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej - 10,6 proc.

Z kolei prognoza „Barometru Zawodów” na rok 2021 jasno wskazuje, że w skali całego kraju zawodem nadwyżkowym są ekonomiści. Oznacza to, że liczba osób zainteresowanych pracą i posiadających kwalifikacje, znacznie przewyższa liczbę wolnych miejsc. Z tego powodu, wybór ekonomii lub kierunków pokrewnych może stać się jedną z przyczyn bezrobocia po studiach.

Bezrobocie po studiach - zasiłek

Czy trudności ze znalezieniem pracy po studiach uprawniają do otrzymania zasiłku dla bezrobotnych? Niestety sprawa jest bardziej skomplikowana, niż mogłoby się wydawać. Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu, dla którego nie ma propozycji odpowiedniej pracy, stażu, robót publicznych, prac interwencyjnych, przygotowania zawodowego dorosłych czy szkoleń. Co więcej, osoba ta w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, powinna pracować co najmniej przez rok i otrzymywać wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnej krajowej, od której odprowadzana była składka na Fundusz Pracy. W okresie tym nie uwzględnia się urlopów bezpłatnych, trwających łącznie więcej niż 30 dni.

Zasiłek dla bezrobotnych mogą również otrzymać osoby, które m.in. świadczyły usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, wykonywały pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą, opłacały składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub wykonywały pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej.

Młodym osobom borykającym się z bezrobociem po studiach, zasiłek nie przysługuje. Warto jednak zarejestrować się w urzędzie pracy i skorzystać z propozycji stażu lub szkoleń. Dzięki nim możliwe jest zdobycie cennego doświadczenia, które z pewnością pomoże w znalezieniu przyszłej pracy.

Jak znaleźć pracę po studiach?

Z raportu Hays wynika, że najwięcej procesów rekrutacyjnych w 2019 roku było prowadzonych w IT, produkcji, sprzedaży, finansach i księgowości oraz inżynierii. To oczywiście nie oznacza, że każdy student kierunków humanistyczno-społecznych, powinien natychmiast przenieść się na informatykę, finanse i rachunkowość czy kierunki inżynieryjne. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji i zainteresowań. Jak znaleźć pracę po studiach i nie skończyć w zawodzie kompletnie niezwiązanym ze swoim kierunkiem? Nawet osoby, które nie mogą pochwalić się umysłami ścisłymi, mają szansę na znalezienie dobrze płatnej pracy. Kluczowe jest poszukiwanie zatrudnienia jeszcze w trakcie nauki. Staże i praktyki pozwalają na zdobycie dodatkowych umiejętności, stworzenie sieci cennych kontaktów, rozwinięcie kompetencji miękkich, poznanie specyfiki danej branży, a także umożliwiają wykorzystanie swojej wiedzy w praktyce. Nie zapewniają one wysokich zarobków, ale dzięki nim, znalezienie pracy po studiach może stać się łatwiejsze. Co więcej, najlepsi stażyści często otrzymują oferty zatrudnienia bezpośrednio po zakończeniu stażu.

Mocnymi punktami w CV absolwenta są również inne aktywności, takie jak uczestnictwo w wolontariacie, udzielanie się w fundacji, członkostwo w samorządzie studenckim, uczestnictwo w kole naukowym, wygrane konkursy oraz inne osiągnięcia. Dzięki nim rekruter ma szansę zobaczyć kandydata jako osobę zaangażowaną w sprawy społeczne, aktywną, ambitną, dążącą do celu oraz stawiającą na rozwój osobisty. Ogromnym atutem jest również znajomość języków obcych, która przydaje się niemalże w każdej branży. W CV warto również umieścić swoje zainteresowania i pasje - szczególnie, jeśli łączą się ze stanowiskiem, na które aplikujemy.

Artykuł Partnera

fot. pexels.com/Tim Gouw