Trzynasta pensja - ile wynosi i kto ma prawo ją otrzymać?

Od wielu lat funkcjonuje dodatkowe wynagrodzenie w roku, znane jako trzynasta pensja lub tzw. trzynastka. Nie jest to pensja, którą otrzyma każdy, a grupy pracowników wyszczególnione przez prawo.

Zobacz też: Czterodniowy tydzień pracy jest możliwy - oto wyniki badań.

Trzynasta pensja - kto ją otrzymuje?

Otrzymanine dodatkowego wynagrodzenia w roku nie dotyczy wszystkich osób zatrudnionych. Kodeks pracy wymienia jedynie tych, którzy pracują w sferze budżetowej. Te przepisy prawne znajdują się w ustawie o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Tzw. trzynastkę otrzymają pracownicy:

• państwowych jednostek sfery budżetowej;
• zatrudnionych w urzędach organów władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa oraz sądach i trybunałach;
• samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych prowadzących gospodarkę finansową;
• biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz klubów, kół albo zespołów parlamentarnych.

Ile wynosi "trzynastka"?

Wysokość trzynastej pensji w roku została szczegółowo wyznaczona w art. 4 ust. 1 wspomnianej już ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Zgodnie z zapisem "trzynastkę" stanowi 8,5 procenta sumy wynagrodzeń pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który wypłacany jest dodatek. Do sumowanie bierze się pod uwagę również wynagrodzenie urlopowe i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Nie wlicza się jednak wynagrodzenia i zasiłku za czas choroby i zasiłku macierzyńskiego.

Na wysokość trzynastej pensji ma wpływ okres zatrudnienia pracownika. Ten, który przepracował w danym zakładzie pracy pełen rok kalendarzowy, otrzyma pełne wynagrodzenie. Osoba zatrudniona przez część tego czasu może otrzymać proporcjonalną pensję, jednak tylko, jeżeli przepracowała ona nie mniej niż 6 miesięcy w zakładzie. Są od tej reguły wyjątki, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy, gdzie wskazuje się, kiedy pracownik może otrzymać pełne trzynaste wynagrodzenie, pomimo tego, że nie przepracował pół roku. Ma to miejsce w przypadku:

• powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej;
• skorzystania przez pracownika z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego, ojcowskiego wychowawczego, a także urlopu dla poratowania zdrowia;
• nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej);
• zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące;
• rozwiązania stosunku pracy w związku z: przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne; przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem; likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy; likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją;
• podjęcia zatrudnienia: w wyniku przeniesienia służbowego; na podstawie powołania lub wyboru; w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy; w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją; po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej;
• a także w sytuacji wygaśnięcia stosunku pracy w wyniku śmierci pracownika.